Steeds meer aandacht gaat er uit naar het verbouwen en renoveren van woningen in plaats van het bouwen van nieuwe woningen. Dit is niet verwonderlijk, want er is een schaarste aan gronden waarop gebouwd mag worden, de woning waarin u nu woont heeft zijn charme of een aantrekkelijke ligging die u niet op wil geven of er bestaat een interessante verhouding tussen prijs-woonoppervlakte. En zo zijn er nog meer voordelen op te noemen van een verbouwing. Maar waar moet u op letten, wanneer u uw huis verbouwt of renoveert in België?

Analyseer de staat van uw woning

Wanneer u uw woning gaat verbouwen, is een analyse van uw woning essentieel. De constructie en stabiliteit van uw huis moeten immers nog in orde zijn. De ruwbouw van uw woning kunt u het beste zo goed mogelijk weer gebruiken om de kostprijzen en werkzaamheden te drukken.

Waarop letten bij de analyse?

Bij deze staatkundige analyse is het raadzaam op onderstaande aspecten te letten:

• Stabiliteit woning
• De mogelijkheden en beperking in stedenbouwkundig opzicht
• Staat dak en gevels
• Buitenschrijnwerk en glas
• Indeling van je huis
• Akoestiek van je woning
• Zijn er vochtproblemen in huis?
• Staat technische installaties
• Keuken en badkamer verbouwen?
• Nieuwe verlichting nodig?
• Binnenschrijnwerk
• Vloeren, plafonds en muren
• Werkzaamheden rondom woning
• Tijdsperiode werkzaamheden
• Budget

Verplichtingen en vergunningen

Een ander aspect waarop gelet moet worden bij een verbouwing in België zijn uiteraard de verplichtingen. In België kan het namelijk zo zijn dat de tussenkomst van een architect, veiligheidscoördinator of EPB-verslaggever verplicht is. Wanneer u bijvoorbeeld een grootscheepse verbouwing op de planning heeft of wanneer uw bouwwerkzaamheden de stabiliteit van de woning kunnen aantasten, dan bent u in België verplicht om een architect in te schakelen. Ook kunnen er verplichte eisen zijn met betrekking tot isolatiewerkzaamheden en ventilatie. Tevens bepaalt de aard van uw werkzaamheden of u een verbouwvergunning nodig heeft of niet.

Een stedenbouwkundige vergunning

Voor het bouwen, verbouwen, herbouwen of slopen van een gebouw heeft u in België een stedenbouwkundige vergunning nodig. Een vergunning heeft u eveneens nodig bij renovatiewerkzaamheden, die de stabiliteit, het uitzicht, de bestemming of het aantal woongelegenheden wijzigen. Raadzaam is dit altijd voor de werkzaamheden na te vragen bij uw gemeente, want het kan ook vaak zo zijn dat u een vergunning nodig heeft terwijl u dit op het eerste gezicht niet zou zeggen. Denk hierbij aan werkzaamheden die in strijd zijn met zaken als beschermd erfgoed, ruimtelijke uitvoeringsplannen, verkavelingsvoorschriften en  het bijzonder plan van aanleg.

De uitzonderingen

Renovatiewerkzaamheden vallen over het algemeen niet onder de stedenbouwkundige vergunning. Denk hierbij aan het vervangen van ramen, pleisterwerk of kepers. Hier kan echter weer een kanttekening bij geplaatst worden. De complete vervanging van het dakgebinte of vervanging van complete buitenmuren zijn vaak wel onderhevig aan een vergunning. Werkzaamheden binnenshuis kunt u zonder vergunning uitvoeren, mits ze de functie van uw woning niet veranderen. Uitzondering hierop is het uitbreken van dragende muren.

Hoe lang is een stedenbouwkundige vergunning geldig?

Wanneer u een bouwvergunning in België gekregen heeft, heeft u maximaal twee jaar de tijd om de werkzaamheden te starten. Tevens moet u er rekening mee houden dat u doorwerkt, want liggen de werkzaamheden meer dan twee jaar stil of is uw woning na drie jaar nog niet af, dan kan uw vergunning voor een onbepaalde tijd ingetrokken worden. Sinds 2009 is een fasering van de vergunning wel mogelijk. Dit betekent dat u de werkzaamheden in fases kunt uitvoeren en dit wordt in uw bouwvergunning opgenomen. Zo verschuift de lengte van uw vergunning mee met de start van elke bouwfase.

Bij kleine verbouwingen geen architect nodig

Voor een aantal kleine bouwwerkzaamheden heeft u geen architect nodig. In dit geval kunt u een melding maken bij uw gemeente of u stelt een eenvoudig dossier op. Dit dossier bestaat uit een ingevuld aanvraagformulier en uw plannen. Bij de technische dienst van uw gemeente kunt u te allen tijde terecht voor vragen over uw kleine dossier.

De expert erbij

Bij grote verbouwingen dient u een expert erbij te betrekken. Een aannemer is hierbij gespecialiseerd in bouw- en verbouwingswerkzaamheden. Bouwtechnisch is een aannemer dus van belang. De architect houdt zich vooral bezig met de draagstructuur van de woning, het energieverbruik en de isolatiegraad. Eveneens let hij op de indeling, afwerking en inrichting van uw huis.